МАНИПУЛЯТИВТІ БАҚ ДИСКУРСЫН ЗЕРТТЕУДЕ КОРПУСТЫҚ ТАЛДАУ ӘДІСТЕРІН ҚОЛДАНУ

Аннотация

Бұл мақалада манипуляциялық медиа дискурсты зерттеуде корпустық талдау әдістерін пайдалану қарастырылады. Үздіксіз ақпарат ағыны жағдайында өмір сүретін заманауи ақпараттық қоғам жағдайында тақырыптың өзектілігі сөзсіз, өйткені корпус лингвистикасының әдістері үлкен мәліметтер базасымен жұмыс істеуге және олардағы заңдылықтарды анықтауға мүмкіндік береді. Бұқаралық ақпарат құралдарының қоғамдық пікірді қалыптастырудағы жоғары рөлін, сондай-ақ оған ақпараттық-психологиялық ықпалын сезіну айқын факт болып табылады. Осыған байланысты бүкіл интернет кеңістігін толтырған медиамәтіндердің үлкен массивін талдаудың тиімді әдістерінің шұғыл қажеттілігі туындайды. Авторлар медиа дискурсты зерттеу контекстінде корпус лингвистикасының теориялық және әдістемелік аспектілеріне егжей-тегжейлі талдау жасайды, шағын мәтіндік корпусты қалыптастыру тәжірибесін және оларды манипуляциялық медиа дискурсты зерттеуде пайдалануды сипаттайды. Мәтіндік корпус дегеніміз – электрондық түрдегі бірқатар параметрлер бойынша (біздің жағдайда орыс және қазақ тілдеріндегі БАҚ мәтіндері) құрылымдалған белгілі бір тілдегі жинақталған мәтіндер жүйесі.Зерттеу материалы соңғы бес жылда әртүрлі орыс тілді және қазақ тілді интернет-ақпарат көздерінен, соның ішінде желідегі жаңалықтар мен әлеуметтік желілерден жиналған медиа мәтіндер болды. Мұндай корпусты талдау әдістерін қолдана отырып зерттеу медиа дискурсты зерттеудегі объективтілікті қамтамасыз етеді, өйткені олар статистикалық деректерге және медиамәтіндерде манипуляциялық әлеуеті бар лингвистикалық құралдарды қолдану жиілігіне негізделген. Авторлар медиамәтіндерде қолданылатын тілдік стратегияларды терең түсіну және олардың оқырман қауымға әсерін анықтау үшін бұл тәсілдің маңыздылығын атап көрсетті.