НОМАДИЗМ ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ МӘДЕНИ ФЕНОМЕНІ РЕТІНДЕ: АСПЕКТІЛЕРІ МЕН ТӘСІЛДЕРІ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2025.2.77.036Кілт сөздер:
постклассикалық емес рационалдылық, номадизм, ризома, транскультурация, мәдени мобильды жазушылар, транслингвизм, номадтық мәтін, номадтық мәтінді талдауАннотация
Бұл мақала көшпенділік тақырыбына арналған. Постклассикалық емес рационалдылыққа сәйкес көшпенділікті үш аспектіде қарастырған жөн: әлеуметтік-мәдени, философиялық, трансмәдениет. Мақаланың мақсаты – классикалық емес рационалдылық контекстінде көшпенділік феноменін түсінудің үш тәсілін қарастыру. Бірінші жағдайда көшпенділік басқару мен тіршілік етудің белгілі бір түрі бар әлеуметтік супержүйені ұйымдастырудың ерекше түрі ретінде қарастырылады. Екіншіден, бұл дүниенің ғылыми суретін қайта жинақтау, оған сәйкес білімнің ризоматикалық әлеуеті қалыптасады. Үшінші жағдайда біз екі тілдік мәдениет арасында транспозицияда жүрген жазушының мәдени ұтқырлығының бір көрінісі ретінде транслингвизм құбылысын қарастырамыз. Біз пайдаланған әдістер – сипаттамалық талдау, мәтін үлгісін алу, көркем мәтінді транслингвалдық талдау – жұмыс үшін өзекті құралдарға айналды, соның арқасында біз алға қойған гипотезаны растай алдық. Бұл әдістердің әрқайсысы әдеби шығарманы тану мен түсіндірудің өнімді тәсілі бола алады. Жұмыстың нәтижесі – әдеби мәтінді түсіндіруге сәйкес көшпенділікке қатысты зерттеулердің үш векторы анықталды, бұл зерттелетін құбылыс туралы түсінігімізді айтарлықтай байытады. Алғаш рет ғылыми еңбекте «көшпенділік» термині тек тарихи немесе философиялық категория ретінде қарастырылып қана қоймай, транслингвальды және постструктуралық мәтіндерді ашу үшін де қолданылады. Бұл тәсілдің нәтижелері классикалық әдеби талдаудың имманенттігін жеңуге көмектеседі, өйткені оның құралдары кеңейеді. Жұмыстың практикалық құндылығы сонымен қатар эмпирикалық материалға негізделген талдауда мәтіннің өзінің де, оны декодтау арсеналының да ризоматикалық сипатына негізгі принципке айналуымен байланысты.