МӘДЕНИЕТАРАЛЫҚ КОММУНИКАЦИЯДАҒЫ ГЕНДЕРЛІК МӘДЕНИЕТ АЙЫРМАШЫЛЫҚТАРЫ (ҚЫТАЙ ЖӘНЕ ҚАЗАҚ ТІЛДЕРІ БОЙЫНША)
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2025.1.76.017Кілт сөздер:
мәдениетаралық қарым-қатынас, гендерлік ерекшелік, гендерлік мәдениет, cөйлеу стилі, қоғамдық фактор, қарым-қатынас ерекшеліктері, психологиялық айырмашылықтар, физиологиялық айырмашылықтарАннотация
Мәдениетаралық қарым-қатынас, бұл әр түрлі мәдениет өкілдерінің арасындағы ақпарат алмасу және өзара түсіністікке жету процесі. Бұл үдеріс кезінде әр мәдениеттегі гендерлік рөлдер мен нормалар ерекше рөл атқарады, өйткені әр мәдениетте гендерлік рөлдер әр түрлі қалыптасқан. Гендерлік мәдениет, бұл қоғамдағы ер мен әйелдің мінез-құлқы мен рөліне қатысты әлеуметтік құрылымдар мен нормалардың жиынтығы. Әр түрлі мәдениетте ер мен әйелдің әлеуметтік мәртебесі, рөлі, мінез-құлқы және қарым-қатынасы туралы түсініктер өзгеріп отырады. Бұл түсініктер әр мәдениеттегі гендерлік мәдениет ерекшеліктерін анықтайды.
Әйел мен ердің әлеуметтікэкономикалық, саяси және мәдени мәртебесін, гендерлік рөлі мен қарымқатынасын зерттеу − уақыт талабы. Соған орай, әрбір жыныс өкілінің қоғамда міндетті деп танылған сөйлеу әдебі, мінезқұлық, дене қимылы т.б. талаптардың орындалуы шарт.
Мақалада мәдениетаралық қарым-қатынас процесіндегі гендерлік және мәдени аспектілер арасындағы қарым-қатынасты зерделеудің маңызы қарастырылып, әр түрлі мәдениеттегі гендерлік рөлдерді анықтайтын факторлар және олардың қарым-қатынас стратегияларына әсері талданады. Мәдени таптауырындарды (стереотиптерді) сыни тұрғыдан қарастыру арқылы гендер туралы түсініктердің қалыптасуына баса назар аударылады. Әртүрлі әлеуметтік-мәдени контексттерде мәдениетаралық түсіністік пен табысты қарым-қатынасқа жетудегі кедергілерді жеңудің ықтимал жолдарын көрсетеді. Зерттеудің мақсаты – мәдениетаралық коммуникацияның сапасын арттыруға көмектесетін бейімделудің және бірлескен әрекеттестіктің тұжырымдамасын ұсыну. Мәдениетаралық қарым-қатынастағы гендерлік-мәдени айырмашылықтарға қысқаша шолу жасалады, осы айырмашылықтарды қалыптастыратын факторлар әсерінің мәселесі қарастырылған.
Зерттеу жұмысында сипаттау, талдау, салыстыру және салғастыру cияқты зерттеу әдістері қолданылды. Зерттеу нәтижелері мәдениетаралық қарым-қатынастың табыстылығы мен тиімділігін анықтайтын негізгі факторларды қамтиды. Бұл өмір мен кәсіби қызметтің әр түрлі салаларында неғұрлым үйлесімді және өнімді мәдениетаралық қарым-қатынастарды құруға ықпал ете отырып, оқыту, бейімделу және мәдениетаралық өзара әрекеттесу стратегияларын әзірлеу үшін теориялық және практикалық мәнге ие.
