ҚЫТАЙ ТІЛІНДЕГІ ДЕНЕ МЕТАФОРАЛАРЫ: ГУАНЬЮНЪЮЙЛЕРДІҢ КОГНИТИВТІК ЖӘНЕ ЛИНГВОМӘДЕНИ ТАЛДАУЫ

Аннотация

Бұл зерттеу қазіргі қытай тіліндегі соматикалық гуаньюнъюйдің когнитивті-лингвомәдени аспектілерін қарастырады. Жұмыста сапалық және сандық әдістерді біріктіретін аралас әдіснама қолданылады. Зерттеу барысында қытай тіліндегі абстрактілі ұғымдарға телес тәжірибенің метафоралық түрде берілу тетіктері зерделенеді.

Соматикалық гуаньюнъюй – тұрақты тіркестердің ерекше санаты болып табылады және олар метафоралану, метонимиялану және концептуалдық интеграция сияқты негізгі когнитивтік механизмдерді бейнелейді. Бұл құрылымдар қытай мәдени құндылықтарын, әсіресе әлеуметтік иерархияны, этикет нормаларын және эмоциялық экспрессивтілікті кодтауда маңызды рөл атқарады.

Соматикалық гуаньюнъюй корпусын жасау үшін лингвистикалық корпустар, фразеологиялық сөздіктер және қазіргі заманғы мәтіндер негізге алынды. Бұл зерттеуге когнитивтік-семантикалық және мәдени-семиотикалық талдау жүргізуге мүмкіндік берді.

Зерттеу нәтижелері соматикалық гуаньюнъюйдің адам тәжірибесін концептуалдаудағы рөлін және танымның іске асқан табиғатын дәлелдейді. Дене мүшелерімен байланысты тіркестер, мысалы, бас, бет, қол және жүрек, интеллект, бедел, іс-әрекет және эмоция сияқты ұғымдарды метафоралық тұрғыда білдіреді. Сонымен қатар, зерттеу тіл, ойлау және мәдениет арасындағы өзара байланысты көрсетіп, қытай дискурсы мен коммуникативтік нормаларында телес метафоралардың қалыптасуына әсерін ашады.

Бұл зерттеу тілдің когнитивтік және мәдени негіздерін түсінуге ықпал етеді және метафоралық концептуализацияны салғастырмалы-тілдік зерттеулер аясында қарастыруға маңызды үлес қосады. Болашақта соматикалық гуаньюнъюйдің диахрондық дамуын түрлі тілдік және мәдени контекстерде зерттеу мүмкіндігі қарастырылады.