ҚАБДЕШ ЖҰМАДІЛОВ ШЫҒАРМАЛАРЫНЫҢ КӨРКЕМДІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Аннотация

Мақалада қазақ жазушысы Қабдеш Жұмаділов шығармаларының ерекшеліктеріне талдау жасалған. Зерттеудің нысанына «Прометей алауы», «Тағдыр» романдары алынған. Қазақ әлемі бейнесіндегі тарихи тамыр және тарихи сабақтастық, ұлт тағдыры және ұлттық мінез тақырыптары кеңінен қамтылған. Жұмыста сипаттамалы, салыстырмалы, түсіндірме, жүйелеу және ғылыми талдау сияқты  дәстүрлі әдістер қолданылды. Жазушы шығармаларының тақырыптық ерекшеліктерін айқындау мақсатында тарихи кейіпкерлердің образдарын ашу үшін зерттеу жүргізілді. Қ.Жұмаділов шығармаларының тақырыбы, идеялық-көркемдік ерекшеліктер және жанрлық жүйесі анықталды. Жазушы шығармаларының басты ерекшелігі – тарихи деректердің шынайылығы мен нақтылығы, сонымен қатар ұлттық бояудың мол көрінісі  автор стиліне тән, бірегей сипаты болып табылады. Жазушының қайталанбас түсінігі  мен әлемді қабылдауы, оның көркемдік әдісі шығармаларда  эпитеттер, метафоралар және т.б. көркемдегіш тәсілдер арқылы айқындалады. Автордың  оқиғаны, құбылыстарды, кейіпкерді суреттеудегі өзіндік тіл ұстарту техникасы  қалыптасқан.

Зерттеудің теориялық тұжырымдарын  Қабдеш Жұмаділов шығармашылығына арналған арнайы курстарда пайдалануға болады. Сондай-ақ  зерттеудің нәтижелерін жоғары оқу орындарында  Қазіргі қазақ әдебиеті, Әдебиеттануға кіріспе, Әдебиет теориясы пәндері  бойынша өткізілетін  тәжірибелік сабақтарда көмекші құрал  ретінде қолдануға болады деп санаймыз.

Мақала жазу барысында жазушының көркем  прозасы ұлттың өткені мен бүгінін сабақтастыратын қазақ әдебиетінің бай мұрасы болып табылатынына көз жеткіздік. Себебі Қабдеш Жұмаділов шығармаларында  ұлттың тарихы, тағдыры, мінезі, тұрмыс-тіршілігімен қатар, болашаққа деген сенімі, арманы көрініс тапқан. Ал көркем шығарма  тілін талдау  қазіргі тіл біліміндегі өзекті тақырыптардың бірі болып отыр.