Л.Н.ТОЛСТОЙ МЕН ШӘКӘРІМ ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ ИДЕАЛДЫ КӨРСЕТУДЕГІ ҰҚСАСТЫҚ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2024.73.2.030Кілт сөздер:
Лев Толстой, Шәкәрім Құдайбердіұлы, философия, адамгершілік, рухани мұра, мәдени құндылықтар, әдеби мұра, көркемдік байыту, рухани жақындықАннотация
Мақалада екі көрнекті тұлға – Лев Толстой мен Шәкәрім Құдайбердіұлының өмірі, ойлары мен философиялық көзқарастарының ұқсастықтары қарастырылған. Әртүрлі мәдени және уақытша контексттерге қарамастан, екеуі де адамның моральдық кемелденуіне ұмтылды және адам өмірінің рухани аспектілеріне ой жүгіртті. Мұндағы зерттеу барысы әсерлеуші құралдар мен негізгі салыстыру әдістері бойынша қарастырылды.
Зерттеудің өзектілігі екі дара тұлғаның ойлары мен тұжырымдары арқылы шығармашылықтарына бағытталған әрбір көзқарастарға сыни ұқсастықты көрсетеді. Философтардың шығармашылығы арқылы айқын дәстүрлер мен жаңашылдықтың өзара байланысы мен ортақ құндылықтары мақаланың негізгі ерекшелігі болып табылады.
Бұл мақалада екі философтың да қоғамның жоғарғы қабаттарына жататындығы, бірақ сонымен бірге моральдық қағидалар мен әлеуметтік әділеттілікке терең қамқорлық танытқаны атап өтілген. Олар өнегелі тұлғаны қалыптастыруда адал еңбек, ар-ождан, рухани дамудың маңыздылығын атап көрсетеді. Зерттеу сонымен қатар олардың ортақ құндылықтарын атап көрсетеді: балаларға деген сүйіспеншілік, ақыл-ой еңбегінен дене еңбегінің басымдығы, көпжақты білім беру және әртүрлі халықтардың мәдени құндылықтарына қызығушылық. Олардың хат алмасуы, Толстойдың ертегілерін қазақ тіліне аударуы рухани жақындық пен пікір алмасудың тереңдігін айғақтайды. Мақалада қарастырылатын маңызды тақырып – эстетикалық құндылықтар. Шәкәрім мен Толстой әр түрлі аспектілерді - сәйкесінше шындық пен ізгілікті атап көрсеткенімен, әлі күнге дейін адамгершілікті орталық ұстаным ретінде атап көрсетеді.
Бұл зерттеудің ғылыми-практикалық маңыздылығы олардың философиялық көзқарастары мен эстетикалық құндылықтарының ұқсастықтары мен айырмашылықтарын, қазіргі қоғамға әсерін терең түсінуге мүмкіндік беруінде.
Зерттеу әдістеріне екі автордың философиялық еңбектерін талдау, олардың корреспонденциясын зерттеу, әдеби шығармаларды талдау, қазіргі өнер және философия ғалымдарымен сұхбаттар жатады.
Зерттеу нәтижелері адамгершілік, рухани даму және өнердің тәрбиедегі рөлі сияқты ортақ құндылықтарды ашады. Бұл нәтижелер философтарға, әдебиеттанушыларға және адамгершілік пен өнер мәселелеріне қызығушылық танытатын кез келген адамға пайдалы болуы мүмкін. Бұл зерттеу сонымен қатар қазіргі қоғамдағы философия мен өнердің қарым-қатынасы туралы жаңа түсінік береді.
Зерттеу барысында алынатын нәтиже екі көрнекті тұлғаның шығармашылықтарындағы ұқсастықты жан – жақты салыстыра отырып, ашып дәріптеу.
