ОНОМАТОПОЕИЯЛЫҚ СӨЗДЕРДІҢ МӘДЕНИ МӘНІ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2025.3.78.006Кілт сөздер:
ономатопеялық сөздер, тіл дамуы, мәдени маңызы, қазақ тілі, қытай тілі, салыстырмалы талдау, тілдің дыбыстық жүйесі, жазба тіл жүйесі, эмоциялық өрнекАннотация
Бұл ғылыми зерттеуде қазақ және қытай тілдеріндегі еліктеуіш сөздерге жан-жақты салыстырмалы талдау жасалған. Зерттеуде екі тілдегі табиғат, жан-жануарлар, адамдар мен заттардың дыбыстарына еліктейтін ономатопеялық сөздердің шешуші рөлі көрсетілген. Ол тілдің фонетикалық жүйесі, тілде қолданылатын физикалық дыбыстар (фонемалар) жиынтығының ономатопеялық сөздердің қолданылуына айтарлықтай әсер ететінін зерттейді. Зерттеу нәтижесінде қазақ және қытай тілдерінің дыбыстық айырмашылығы еліктеуіш сөздердің айырмашылығына әкелетіні анықталды.
Сонымен қатар, зерттеу тілдің жазу жүйесі ономатопеялық сөздердің қалыптасуы мен берілуіне айтарлықтай әсер ететінін көрсетеді. Қазақ және қытай тілдерінің жазылуындағы айырмашылық бір дыбыстың бұл тілдерде әр түрлі берілетінін көрсетеді.
Зерттеуде ономатопеялық сөздердің қалыптасуы мен қолданылуында маңызды рөл атқаратын мәдени контекст де қарастырылады. Бұл белгілі бір дыбыстар немесе әрекеттер бір мәдениетте екіншісіне қарағанда жиірек немесе мағыналы болуы мүмкін екенін көрсетеді, бұл дыбыстарды немесе әрекеттерді білдіретін сөздердің алуан түрлілігіне әкеледі.
Фонетикалық және жазу жүйелеріндегі айырмашылықтарға қарамастан, зерттеу қазақ және қытай тілдерінің ономатопеялық сөздерінің көп ұқсастықтары бар екенін көрсетеді. Бұл тілдер мен мәдениеттердегі дыбысты имитациялайтын сөздердің әмбебаптығын көрсетеді.
Қорытындылай келе, зерттеу ономатопеялық сөздердің мәдени мағынасы туралы құнды түсінік береді және тілдік және мәдени әртүрлілікті кеңірек түсінуге ықпал етеді.
