СЕМАНТИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕУ ҰЛТТЫҚ ТІЛ КОРПУСЫНЫҢ ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕРІНІҢ БІРІ РЕТІНДЕ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2022.64.1.001Кілт сөздер:
семантикалық тегтер, семантикалық классификация, белгілеу, лексика, топша, субкорпусАннотация
Мақалада қазақ тілінің Ұлттық корпусындағы семантикалық таңбалау принциптері сипатталған. Мақаланың мақсаты – тілдік корпуста қолдануға дайын семантикалық тегтер жүйесін қарастыру және дамыту. Бұл тәсіл сөздіктің семантикалық жіктелуіне негізделген және әмбебап және кез келген тілге жарамды. Сөздіктер мен мәтіндер корпусын белгілеудің практикалық мәні іздеу сапасын жақсарту және пайдаланушылардың мүмкіндіктерін кеңейту болып табылады. Мақаланың ғылыми маңыздылығы белгілеу және семантикалық классификация кез келген бағдарламалау парадигмасына бағытталуы керек екендігімен анықталады. Біз функционалдық парадигманы таңдадық. Мақаланың негізгі нәтижелері, біріншіден, ұлттық корпустың семантикалық таңбалануы, бұл іздеу сапасын айтарлықтай жақсартады және лингвистикалық ақпаратты сұрау кезінде пайдаланушының мүмкіндіктерін кеңейтеді; екіншіден, жазба жасалған әрбір лексема туралы семантикалық ақпарат семантикалық белгілер немесе тегтер жиынтығы ретінде беріледі және әдетте тіл сөздігінің семантикалық классификациясында көрініс табады. Лексико-грамматикалық семантиканың заманауи зерттеулері үшін корпус деректерін пайдаланудың одан әрі мүмкіндіктері туралы қорытындылар жасалады. Мақала Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің қолдауымен «Мемлекеттік тілдің ақпараттық-инновациялық базасы ретіндегі қазақ тілінің ұлттық корпусын әзірлеу; ғылыми-зерттеу және оқыту интернет-ресурс» тақырыбындағы № BR 11765619 ғылыми жобасының
