ЖАСТАР СОЦИОЛЕКТІНІҢ ЛЕКСИКАЛЫҚ БІРЛІКТЕРІНІҢ ӘЛЕУМЕТТІК-МӘДЕНИ БЕЛГІЛЕУІ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2023.69.2.006Кілт сөздер:
социолект, жастар субмәдениеті, репрезентативті функция, мәдениконнотативтік мағына, символ, субмәдениет, ассоциативтік эксперимент, лексикалық бірліктерАннотация
Мақала жастар социолектінің бірліктерінің әлеуметтік-мәдени таңбалануын зерттеуге арналған. Оның өзектілігі келесі: жағдайлармен байланысты: жастар социолектінің толық зерттелмерімен және оның бірліктерінің әлеуметтік-мәдени таңбалануын әдістерінің қарастырылмағанымен. Социолектология саласында әлі күнге дейін жастар тіліндегі субмәдениетімен байланысты лексемалар зерделенбеген.
Зерттеушілер жастардың мінез-құлқының мәдени үлгілерін сипаттайды, бірақ жаргон бірлігінің мәдени-коннотациялық мағынасының табиғаты туралы мәселе әлі де ашық. Жастар субмәдениетінің жастар социолектінің лексикалық бірліктерінің детерминизміне назар аударылады, бұл ондағы символдық сөздердің өзін-өзі көрсету құралы ретінде, сондай-ақ қосымша коннотативті және прагматикалық мағыналары бар сөздерді қолдануда көрінеді.
Мақаланың мақсаты келесі болып табылады: жастар социолектінде қолданылатын символдық сипаты бар, мәдени-конотациялық мағынасы бар сөздер. Зерттеу материалы-жастар әлеуметтануының әлеуметтік-мәдени шартты бірліктері.
Олар жастар субмәдениетінің жастар социолектінің лексикалық бірліктерінің детерминизміне тоқталады, ол ондағы өзін-өзі таныту құралы ретіндегі сөз рәміздердің болуымен, сондай-ақ қолданыста көрінеді, қосымша коннотативтік және прагматикалық коннотациялары бар сөздердің.
Бұл зерттеудің жаңалығы – жұмыста алғаш рет жастар социолектінің интегралды әдіснамалық парадигма аясында қарастырылуы; жастар тілінің оның субмәдениетімен және қоғамның әлеуметтік құрылымымен байланысы анықталды, социолекттің әлеуметтік-мәдени шарттылығы мен оның социолингвистикалық вариативілігінің факторлары да қарастырылады; жастар қоғамының функциялары сипатталады.
Мақаланың нәтижелірінің теоретикалық және практикалық құндылығы бар, себебі олар социолектология теориясын дамытұға шамалыболса да үлес қоса алады, субстандарттық лексиканы зерттеу бағыттарын белгілейді, оқу үдерінде семинарлар, арнайы курстары өткізуге себін тигізеді.
Осылайша, жастар социолектінің лексикалық бірліктерінің жас субмәдениетімен жастар детерминизмі туралы қорытынды жасалды, бұл ондағы сөз символдарының өзін-өзі көрсетудің құралдары мен тәсілдері ретінде, сондай-ақ коннотативті және прагматикалық түсініктері бар қолдануда көрінеді.
