ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚАЗІРГІ ӘДЕБИЕТІ ЖӘНЕ ӨНЕР КЕҢІСТІГІНДЕГІ ИНТЕРМЕДИАЛДЫҚ ЭКСПЕРИМЕНТТЕР
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2023.69.2.023Кілт сөздер:
авторлық стратегиялар, дискурс, интермедиалдық, көркем мәтін, медиалогиялық талдау, орындаушылық, риторикалық ерекшеліктер, эстетикаАннотация
Мақала казақстанның қазіргі мәдени кеңістігінің шығармашылық әдеби мәтіндерін талдауға арналған. Мақаланың мақсаты – казақстанның қазіргі әдеби-көркем кеңістігіндегі аралық эксперименттерді талдау және сыни тұрғыдан бағалау. Ұсынылып отырған мақаланың негізгі ғылыми бағыты – әдеби мәтіндер алғаш рет екі перспективада: тақырыптық және риторикалық тұрғыдан беріледі. Деконструкция және сыни дискурсты талдау әдістері (CDI) аралық эксперименттердің идеологиясы мен эстетикасын қарастырғанда жетекші орын алады. Мақалада қазіргі заманғы жетекші медиалогиялық тұжырымдамалар мен теориялар практикалық қолдануда, соның ішінде медиальды кеңістікті еуропалық зерттеулерде ұсынылған. Жұмыстың ғылыми маңыздылығы мақала мәтінінде нақты қазақ медиатәжірибесінің авторлық әзірлемелері ұсынылуында. Бұл тәсілдер бірін-бірі толықтырады, көп жағдайда түсіндірмелі (түсіндірмелі) күшке ие. Мақалада алынған негізгі нәтижелер: Әуезхан Қодар, Ербол Жұмағұлдың поэтикалық және прозалық мәтіндері және қазақ заманауи өнері тәжірибесіндегі мәтінмен жүргізілген аралық тәжірибелер сөзде бүгінді фотографиялық және бейнелік дәлдікпен бекітіп, болашақты болжаған. Бұл мәдениеттің нақты дискурсивті тәжірибесі. Мақалада, алынған тұжырымдарға сәйкес, тек осы мәтін үлгілері белгілі бір уақытта көрнекі идеямен бірге өз мағынасын тудырғанын байқауға болады, оны дискурс құру деп атауға болады. Жұмыстың филологиялық және медиалогиялық еңбектер үшін құндылығы мынада: ғылыми әдебиетте алғаш рет қазақстандық әлеуметтік-мәдени тәжірибеде абсурд эстетикасы шындықты түсіну мен жеңу құралы ретінде айқындалып, сипатталады. Қазақстанның қазіргі әлеуметтік-мәдени кеңістігіндегі көркем мәтіннен дискурсивті делдалдық шығармаға өтуді қарастыруға ерекше назар аударылады. Осының барлығы қазіргі әдебиетті оқыту курстары мен қазіргі мәдениет тенденциялары бойынша элективтік курстар, соның ішінде шетел мәдениетінің мамандары үшін сөзсіз қызығушылық тудырады.