ОРЫС ӘДЕБИЕТІНІҢ ҚЫТАЙ ТІЛІНЕ АУДАРЫЛУ ТАРИХЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2022.67.4.018Кілт сөздер:
аударма, орыс әдебиеті, тарих, шығарма, қытай тілі, мәдениет, кезең, ықпалАннотация
Бұл мақалада орыс әдебиетін қытай тіліне аударуға қатысты көзқарастардың қалыптасуы,дамуы,сондай-ақ аударма концепциясы атап көрсетілген, бір жағынан аударманың бұл концепциясы әлеуметтік-тарихи-мәдени дамумен,ал екінші жағынан, тарихи-мәдени дамумен шектелетінін көрсетеді. Үшінші жағынан, тіл мен әдебиеттің даму деңгейімен шектеледі. Орыс әдебиетінің аудармасы – бұл ең алдымен аударма қызметі, аударма қызметі ретінде орыс әдебиетінің қытай аудармасының өзіндік өмір сүру және даму ерекшеліктері бар. Бұл мақаланың негізгі мақсаты – орыс әдебиетінің аудармасын аударма ісі ретінде аударматану тұрғысынан зерттеу, оның ерекшеліктерін, заңдылықтарын және ондағы бейнеленген аударма концепцияларын талқылау, бұл қазіргі әдеби аударматану үшін үлкен маңызға ие. Орыс әдебиетінің кейбір жауhар туындыларының қытай тіліне аудармаларын зерттеуге сүйене отырып, біз жұмыстың негізгі мақсатын осы аудармалардың даму траекториясын және орыс әдебиетінің Қытай ұлттық әдебиетіне әсерін зерттеуден көреміз. Мақалада үлкен деректерді зерттеу әдістері аясында әдеби мұраны талдау арқылы орыс әдеби шығармаларын қытай тіліне аударудың тарихи процесін түсінуге тырысады. Бұл орыс әдебиетінің жауһарларын қытай тіліне аудару үшін практикалық жағынан да, теориялық тұрғыдан да маңызды болуы мүмкін. Нәтижесінде аударма теориясын зерттеу нақты мәдени және тарихи ортаны елемейтін «идеалды аударма» деп аталатын зерттеуден емес, нақты аударма құбылыстары мен фактілерінен басталуы керек. Жасалған тұжырымдар талдауды кеңейтуге және көркем аударманың зерттеу бағытын белгілеуге көмектеседі. Осылайша жасалған тұжырымдар Автор орыс әдебиетінің қытай тіліндегі аудармасының тарихын бес кезеңге бөледі: (1) Цин патшалығының соңы және Қытай Республикасының басталуы; (2) «Төртінші мамыр қозғалысы» кезеңі; 3) «Жаңа Қытайдың» қалыптасуының бастапқы кезеңі; (4) Қытай-Кеңес қарым-қатынасының «мұздатылған кезеңі»; (5) «Реформа және ашықтық дәуірі» қазіргі уақытқа дейін. Қытай аударма қызметі үшін практикалық маңызы орыс әдеби шығармаларын қытай тіліне аударудың тарихи процесін талдау болып табылады.
