КӨРКЕМ БЕЙНЕ ЖӘНЕ ОНЫ АҒЫЛШЫН ТІЛІНЕ АУДАРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ (ГЕРОЛЬД БЕЛЬГЕРДІҢ ӘҢГІМЕСІ НЕГІЗІНДЕ)

Аннотация

Андатпа. Бұл мақалада Герольд Бельгер әңгімесіндегі бейнелер және олардың ағылшын тіліне қалай аударылғаны зерттелінеді. Мақаланың негізгі мақсаты – аударманың негізгі бірлігі ретінде бейнелерді зерттеу және бұл бейнелердің аудармада қаншалықты жақсы берілгенін талдау. Көру, есту, сезіну, дәм және иіс сезу сияқты бес сезімге ие бола отырып, біз қоршаған әлемді сеземіз, танимыз және соның арқасында сенсорлық тәжірибе аламыз. Бейне – жазушының бастан кешкен ішкі сезімдік тәжірибесінің қағаз бетіндегі көрінісі. Көркем шығармада осы бес сезімнің әрқайсысы тілдік формада өз көрінісін табады, сондықтан бес сезімнің көрінісін және олардың бейнедегі тілдік репрезентациясын зерттеу көркем шығарманың қандай және қаншалықты эмоционалды-эстетикалық әсерін тигізетінін түсінуге көмектеседі. Зерттеу жұмыста мәтіндегі бейнелер қабылдаудың бес негізгі сезімдеріне бағытталған зерттеу әдісі арқылы қарастырылады және бұл зерттеу жұмысының жаңалығы. Әдіс әлі де даму сатысында және осы әдіс арқылы мысалдарды талдау эксперименттік сипатқа ие. Герольд Бельгердің «Әбилмажин» әңгімесінің бірнеше образдары мен аударма мысалдарын талдай келе, әңгімеде образдардың барлық категориялары бар және олар бес сезім мүшелерінің әр түрлі тілдік репрезентациялары арқылы көрінеді деген қорытындыға келуге болады. Бейнедегі бұл бес сезімнің тілдік репрезентацияларын аудармашылар сан алуан тәсілдермен аударған, бұл түпнұсқаның эмоционалдық-эстетикалық компонентінің аудармада берілуіндегі айырмашылықты бекітуге және нақты көрсетуге мүмкіндік береді. Бейне ұғымын аударманың макробірлігі ретінде қарастыру және көркем шығарманы талдаудың жаңа әдісін тәжірибеде қолдану жүргізілген зерттеудің құндылығын анықтайды. Жұмыстың практикалық маңыздылығы әртүрлі ғылымдар көзқарастары тарапынан бейне ұғымын зерттеуде, сонымен қатар зерттеу нәтижелерін тәжірибеде қолдануда көрінеді.