МӘДЕНИЕТТЕРДІҢ ӨЗАРА ІС-ҚАТЫНАСЫ АСПЕКТІСІНДЕГІ АДАМДАР АТЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2022.66.3.004Кілт сөздер:
номинация, антропонимдер, қабылданатын лексика, термин, шетел қосындылары, өзбекизмдер, қарақалпақизмдер, ұғым.Аннотация
Мақалада өзбек және қарақалпақ тілдерінің тұлға аттары аспектісінде өзара әрекеттесу және өзара әсер ету мәселелері қарастырылған Антропонимия саласында татар тілімен байланыс орнатуға болады. Өзбек тілінде жиі кездесетін түркі тектес ерлер мен әйелдер есімдеріне мысалдар келтірілді.
Орыс әдеби тілінің сөздігіне енбеген лексика аймақтық лексика болып табылады және ол негізінен жергілікті авторлардың көркем шығармалар тілінде қолданылады. Бұл лексика шет тілдерден алынған кірме сөздер теориясында көптеген терминологиялық белгілерге ие болады: шетелдік қосындылар, экзотизмдер, варваризмдер, реалемадар, ал нақты донорлық тілдерге қатысты - түркизмдер, өзбекизмдер, қарақалпақизмдер т.б. Шет тіліндегі кірмелерді реципиент тілінде толық ассимиляцияланған, берілген тілдің лексика-семантикалық жүйесіне берік енгізілген, әдеттен тыс фонетикалық көрінісіне қарамастан, ана тілінде сөйлейтіндер «бөтен» деп қабылдамайтын лексикалық сөздерден ажырату ұсынылады. шет тілдерден алынған кірме сөздер ретінде жалпы есімдер ғана емес, сонымен қатар жалқы есімдер, атап айтқанда, антропонимдер, табылады.
Мақалада сипаттау, лингвомәдениеттану, салыстырмалы әдістер қолданылады. Жұмыстың қорытындыларының ғылыми маңыздылығы өзбек тіліндегі сөздерге қатысты антропонимикалық зерттеулерді дамытуда жатыр. Зерттеу материалдарын университеттер мен мектептерде өзбек тілін оқыту тәжірибесінде қолдануға болады.
