ӘЗІЛ-ОСПАҚТЫ ФУНКЦИОНАЛДЫ ДИСКУРСТЫҚ ТАЛДАУ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2023.71.4.013Кілт сөздер:
әзіл-оспақ, функционалды дискурс, қарым-қатынас, талдау, интерактивті әзіл, аналитика, зерттеуші, стратегияАннотация
Бұл мақалада әртүрлі зерттеу көздеріне сүйене отырып, сондай-ақ нақты мысалдарды есепке ала отырып, "Әзіл-оспақты функционалды дискурстық талдау" ұсынылады.
Мақаланың мақсаты – әзіл-оспақты функционалды дискурстық жағынан талдай отырып, позитивті әзіл-оспаққа ерекше назар аударудан бас тартып, оның басқа қырынан да қарау. Дискурсивті аналитика зерттеушілерінің назарын аударатын салалардың бірі – бұл әзіл-оспақ тудыратын жауаптар туралы ақпараттарды саралау. Әзіл-оспаққа жауап берудің прототипі ретінде күлуге бағытталған ертеректегі зерттеулерден алшақтай отырып, бірқатар соңғы зерттеулер жауап берудің әзіл-оспақты қолдау немесе қабылдамау сияқты басқа да тәсілдерін анықтады және талқылады.
Зерттеу әртүрлі дерек көздеріндегі әзіл-оспақтың функционалды дискурстық талдауын салыстырмалы зерттеу әдісі арқылы жүзеге асты. Осы әдістемелік мәселелерден басқа, әзіл-оспақты зерттеу кезінде дискурс талдаушылары жиі кездесетін тағы бір күрделі сұрақ-бұл деректердегі әзілді нақпа-нақ қалай анықтауға болатындығы туралы берілді. Мақалада функционалды дискурсты аналитикалық қырынан қарастырып, психоаналитикалық теорияларының әртүрлі аспектілерінен зерттеулер келтірілген.
Мақаланың ғылыми маңыздылығы әзіл-оспақты функционалды дискурстық талдау арқылы назар аудартатын стратегиялардың кейбіреулеріне, мысалы, әзіл-оспақты көбірек қосып сөйлеу, сөйлеушінің сөздерін қайталап отыру, өзара әрекеттесуге аса ынтамен қарау, негізгі сөйлемдерге келісу, келіспеу, балама интерпретацияларды ұсыну, сондай-ақ ым-ишараны мимикалық қимылдарды пайдалану, күлімсіреу, бас изеу, қасты көтеріп сөйлеу сияқты мәселелер қарастырылды.
Мақаланың практикалық маңыздылығы әзіл-оспақтың жұмыс орны контекстіндегі отбасындағы, достар ортасындағы шиеленіс пен стрессті жеңілдету үшін қолданылуындағы орны, интерактивті әзіл-оспақтың динамикасы мен күрделілігі маңыздылығы айқындалды. Әзіл-оспақты қолданудың кейбір тәсілдері анықталды және сипатталды.
Әзіл-оспақтың функционалды дискурстық талдауының әдіснамалық, процессуалдық (технологиялық) және аспаптық деңгейлері, диалогтік сипатын түсінуге арналған натуралистік әдістері оның мақсаты, ол туралы пікірлер, сондай-ақ нәтижесі ұсынылған. Әзіл-оспақ дискурсының қызметін айқындау барысында оның қоғамдық ортада қолданысы берілді.
