ОРЫС КЛАССИКАЛЫҚ ӘДЕБИЕТІНДЕГІ ФАУСТИЯЛЫҚ СЮЖЕТТЕР МЕН МОТИВТЕРДІ ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ЖІКТЕУ СҰРАҚТАРЫ

Аннотация

Мақалада фауст мотивтерін зерттеу мәселесі көтеріліп, А.С.Пушкин мен И.С.Тургеневтің шығармашылығы мысалында орыс әдебиетіндегі олардың шығу тегі мен трансформациясы көрсетілген. Мақалада фауст мотивтері тақырыбы бойынша орыс классикалық әдебиеті де қарастырылады; «фаустиандық» және «фаусттық» ұғымдары ажыратылады; Фаусттың түпнұсқасы мен оның орысша «көшірмелерінің» бейнесіне салыстырмалы талдау жүргізіледі. Зерттеуші орыс әдебиетіндегі ортағасырлық жауһар және сиқыршы Иоган Фауст бейнесі жаңа қасиеттерге ие және жиі кездесетіндердің бірі деген қорытындыға келеді. Жұмыс барысында әдістеме ретінде лингвистикалық және көркем мәтінді талдау әдістері, сонымен қатар көркем мәтіндерді салыстыру әдісі қолданылды.

Бұл ғылыми жұмыстың практикалық маңыздылығы зерттелетін авторлар шығармашылығының жаңа қырларын ашу, мәдениеттер диалогы деп аталатын нәтижеге айналған әдеби кейіпкерлердің байланыстарын анықтау мүмкіндігінде. Зерттеу нәтижесінде біз доктор Фауст бейнесі тек батыстық емес деген қорытындыға келдік – әдеби қаһармандарды салыстырмалы талдау бізге алғаш рет пайда болған «Орыс Фаустының» бейнесінің орыс классикалық әдебиеттерінің беттерінде бар екендігін дәлелдеуге мүмкіндік береді. Жүргізілген зерттеулер тек әдебиеттану үшін ғана емес, сонымен қатар мектептер мен жоғары оқу орындарындағы орыс әдебиеті сабақтарында да пайдалы болады, өйткені бұл жазушылардың шығармаларын жеке-жеке емес, қалыптасқан әдеби дәстүрмен байланыстыра оқытуды ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, мұндай техника Фаусттың классикалық бейнесін жаңа қырынан ашады.