У. ШЕКСПИРДІҢ 1 СОНЕТІНІҢ ҚАЗАҚ ТІЛІНЕ АУДАРМАСЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2024.73.2.017Кілт сөздер:
жанама аударма, салыстырмалы әдіс, метрикалық тармақ, рифма схемасы, сөзойнатым, қарама-қарсы бейнелер, метафоралық тіл, көркемдік тәсілдерАннотация
Уильям Шекспир сонеттерінің барлығын аударып, оның толық қазақша нұсқасын оқырмандарына ұсынған тұңғыш ақын – Хамит Ерғалиев. У. Шекспирдің сонеттері оның басқа да шығармалары сияқты қазақ тіліне жанама аударма арқылы аударылды, бұл шығармасы да орыс тілінен қазақ тіліне аударылған.
Бұл мақалада Сонет 1 қарастырылып, оның үш нұсқасы ұсынылатын болады: У.Шекспирдің ағылшын тіліндегі түпнұсқасы, Самуэль Маршактың орыс тіліндегі нұсқасы және Хамит Ерғалиевтің аудармасындағы қазақ тіліндегі нұсқасы.
Бұл зерттеудің мақсаты – Сонет 1-дің барлық үш нұсқасын егжей-тегжейлі талдау болып табылады. Мақала нұсқалар арасындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтарды, сондай-ақ әр жазушының ерекшеліктерін анықтауға бағытталған. Бұл ғылыми жұмыстың идеясы – Сонет 1-тің үш нұсқасын олардың формасы мен құрылымы, және сондай-ақ метафоралық тілдің берілуі бойынша салыстыру. Бұл жұмыстың ғылыми маңыздылығы Х.Ерғалиев аудармасындағы Сонет 1-дің жеткіліксіз зерттелуінде. Зерттеудің практикалық маңыздылығы ұсынылған деректердің студенттер, магистранттар және докторанттардың ғылыми-зерттеу жұмыстарына пайдалы болуымен айқындалады.
Зерттеу барысында талдау және синтез әдістері, сондай-ақ маңызды сәттерді бөліп көрсету үшін сұрыптау әдісі қолданылды. Салыстырмалы әдіс бұл зерттеуде іргелі болды, өйткені оны пайдалану алынған нәтижелерге әкелді. Көрсетілген әдістер У.Шекспирдің Сонет 1 түпнұсқасы мен оның С. Маршак аударған орыс тіліндегі және Х. Ерғалиев аударған қазақ тіліндегі нұсқаларының арасында әртүрлі айырмашылықтардың бар екендігі туралы егжей-тегжейлі қорытынды жасауға мүмкіндік берді. Бұл жұмыс сонеттердің аударма нұсқаларын талдау бойынша одан әрі жұмыс істеуге ықпал ете алады, және олардың аударма тілінде жоғары сапалы меңгерілуін қамтамасыз ете алады.