ҚАЗАҚСТАННЫҢ ДИАСПОРОЛОГИЯЛЫҚ ҚОҒАМДАСТАРДЫҢ МӘДЕНИ ӘҢГІМЕЛЕРІ: ЗЕРТТЕУДІҢ МЕДИАЛИНГВИСТИКАЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PHILS.2024.73.2.004Кілт сөздер:
дискурс, диаспора қауымы, мәдени тәжірибе, БАҚ, медиалогиялық парадигма, баяндау, жад саясаты, этножурналистикаАннотация
Ұсынылған мақала сыни дискурсты зерттеу (CDS) парадигмасы аясында жүзеге асырылды. Жұмыстың мақсаты – медиа-диаспоралогиялық дереккөздердегі мәдени әңгімелердің тақырыптық тізімін анықтау. Мақаланың негізгі бағыттары мен идеялары қазіргі антропологиялық концепцияларға сәйкес берілген, соған сәйкес тұлғаның қалыптасуы көбінесе бұқаралық ақпарат құралдарының үлгілерімен анықталады. Мақалада дәлелденген диаспораның медиалогиялық көрінісі этникалық топтың мүдделерін мәдени немесе бұқаралық ақпарат құралдарында бекітумен шектелмейді: ол диаспораның имиджін жасайды және оның болмысын қалыптастырады. Республикалық этникалық басылымдар мен тәуелсіз жаңа БАҚ-тың олардағы баяндаулармен үйлесуі Қазақстандағы диаспоралардың жеке басын қалыптастырудың әлеуметтік бақылау формасына да, құралына да айналды. Қазақстандағы диаспоралардың медиалогиялық тіршілігі диаспораның өзін қалай көрсететінінен, бұқаралық ақпарат құралдарының қандай формаларында көрінетінінен, қандай мазмұнмен және кімге шығатынынан көрінеді. Көп жағдайда этникалық басылымдар өздерінің тақырыптық шектеулі медиа өнімін ұсынады, онда үш негізгі баяндау анықталады: 1) тарихи баяндау, 2) мәдени-этнографиялық баяндау және 3) дараланған баяндау (диаспора өкілдері туралы әңгіме). Жұмыстың ғылыми жаңалығы мен маңыздылығы алғаш рет қолға алынған Қазақстандағы ұлттық БАҚ-тың тұжырымдамалық кеңістігін талдаумен байланысты. Өз кезегінде мақаланың практикалық маңызы мен ондағы алынған нәтижелер сыни дискурстық талдау аясында одан әрі зерттеуге, этникалық бірлестіктердің өздерінің мәдени саясатын қалыптастыруға және қазіргі журналистік теория мен практикаға маңызды. Зерттеу әдістемесі пәнаралық байланысқа негізделген, онда объективті этнологиялық көзқарас қазіргі заманғы медиалогиялық тұжырымдамаларға сәйкес келеді. Негізгі нәтижелер Қазақстанның қазіргі медиа тәжірибесін нақты талдау нәтижесінде алынды. Мақала филология, лингвомәдениет және антропологиялық зерттеулерге әдістемелік аспектіде пайдалы. Жұмыс нәтижелерінің практикалық маңыздылығы этникалық ұйымдардың жұмысын ұйымдастыру үшін, сондай-ақ қарастырылатын объект ретінде медиа дискурс бар пәндерді оқыту үшін маңызды.
