ҚОСМӘДЕНИЕТТІ ТҰЛҒАНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ: ҚАЗАҚСТАННЫҢ ИНТЕГРАТИВТІ-КӨШІ-ҚОН ПРОЦЕСТЕРІ КОНТЕКСТІНДЕГІ ЖЕКЕ ЕСІМДЕРДІҢ РӨЛІ

Аннотация

Мақалада қазіргі әлемнің екі тілді және көп тілді ортадағы жеке атаулардың ерекшеліктері қарастырылады. Жеке атауларға сүйене отырып, жергілікті емес тілді үйрену тұлғааралық және мәдениетаралық қарым-қатынастың пайдалы тәжірибесін білдіреді, өйткені олар дәстүрлерді, нанымдарды және тарихи-мәдени контекстті, сондай-ақ көші-қон процестерінің әсерін көрсетеді. Бұл әсер күнделікті қарым-қатынас пен оқуда көрінетін халықтың мәдени кодтарын сақтайды, оқу-ғылыми әдебиеттерде көрініс табады. Мақсат - би-полилингвальды білім берудің қазіргі жағдайында жеке есімдер призмасы арқылы қосмәдениеті тұлғаның қалыптасуы мен қызметін талдау. Тақырыптың өзектілігі көші-қон процестеріне, жеке есім арқылы мәдени және тілдік сәйкестікке әсер ететін академиялық ұтқырлыққа байланысты. Жұмыстың теориялық және практикалық маңыздылығы екі мәдениетті тұлғаны зерттеудің тұжырымдамалық негіздерін әзірлеу және орыс тілі мен мәдениетаралық коммуникацияны оқытуда нәтижелерді қолдану болып табылады.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы жеке есімдердің қосмәдениеті сәйкестіктің маркерлері ретіндегі ерекше сипаттамаларын және оларды әртүрлі мәтіндер мен қарым-қатынас жағдайларында дұрыс қолданудың маңыздылығын анықтаудан тұрады. Алғаш рет қосмәдениетілік  контекстінде жеке есімдерді кешенді зерттеу жүргізілуде, бұл әртүрлі өңірлер мен елдерден Қазақстанға көшіп келген білім алушылардың мәдени бірегейлігін қалыптастыру және бейімделу процестерін тереңірек түсінуге көмектеседі. Зерттеу әдістері мен материалы теориялық материалды талдау мен синтездеуді, тақырып бойынша ғылыми әдебиеттерді зерттеуді және әртүрлі көздерден антропонимдерді алуды қамтитын кешенді тәсілге негізделген. Жеке есімдерді социолингвистикалық талдау фокус-топтарда қолданылды және әртүрлі әлеуметтік-мәдени контексттердің ерекшеліктерін талдауға негізделген. Зерттеудің сапалы әдістеріне білім алушылардың мәдени бірегейлік және жеке есімдердің рөлі туралы түсініктерін анықтау мақсатында Қазақстанда тұратын әртүрлі этникалық топтардың өкілдерімен жартылай ресми сұхбаттар мен фокус-топтардан құралған. Зерттеу материалы орыс тілі мен әдебиеті бойынша мектеп оқулықтарынан, білім беру материалдары мен лексикографиялық дереккөздерден алынған антропонимдер болды. Ғылыми басылымдар мен монографиялар деректерді талдаудың теориялық негізі мен контекстін ұсынды. Мұның бәрі авторларға қосмәдениеті тұлғаны қалыптастыру процесін және Қазақстанның көпұлтты қоғамындағы осы үдерістегі жеке есімдердің рөлін жан-жақты түсінуді қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.