ЮРИЙ СЕРЕБРЯНСКИЙДІҢ «ТАСБАҚАМЕН СЕРУЕНДЕУ» ЕРТЕГІСІНДЕГІ ЖОЛДЫҢ АРХЕТИПІ «ҚАЗАҚСТАНДЫҚ ЕРТЕГІЛЕР» ЦИКЛІНЕ ҚАТЫСТЫ

Аннотация

Мақала архетиптік жол тақырыбына арналып, Қазақстанның қазіргі әдебиеті мысалында қарастырылады. Авторлар Юрий Серебрянскийдің «Тасбакамен серуендеу» ертегісінде жол архетипін архетиптік бейнелердің байланыс үзігін ретінде зерттейді. Мақаланың мақсаты – қазіргі Қазақстан әдебиетінің контекстінде архетиптік құрылымды талдау. Жол, әлем әдебиетіндегі негізгі архетиптердің бірі ретінде, осы модификацияларда Қазақстанның менталитеті мен мифологиялық дүниетаным ерекшеліктерін көрсететін мәдени бояуға ие. Авторлық интерпретация тәсілі мифологиялық, мәдени және психологиялық аспектілердің арасындағы байланысты айқындауға мүмкіндік береді, олар дәстүрлі қағидадан тыс шығатын. Мақала қазіргі әдебиеттегі архетиптік құрылымды талдауға, сондай-ақ осы архетиптің түрлі бейнелер мен мотивтер арасындағы байланыс құралы ретінде қалай қызмет ететінін зерттеуге бағытталған. «Қазақстандық ертегілер» циклы бойынша авторлар жол архетипінің Қазақстан әдебиетінде сюжеттің, бейнелер мен символдардың қалай ашылатынын көрсетіп, оның терең және көпқырлы әңгімелер құрастырудағы рөлін түсіндіреді. Ерекше назар архетиптік жолдың қазіргі әдебиеттегі трансформациясына аударылады, мұнда дәстүр мен қазіргі заман жиі диалогқа түседі. Юрий Серебрянскийдің «Тасбакамен серуендеу» ертегісінде архетиптік талдау өмір жолында екі қарама-қарсы қозғалыс моделін көрсетеді, олар тасбақа (өткен кезең) және трамвай (болашақ) символдары арқылы бейнеленеді. Авторлар Серебрянскийдің «Тасбакамен серуендеу» ертегісінде этнокультурлық жол архетипінің бар екендігін анықтап, бұл архетиптің мәтіннің барлық құрылымдық деңгейлерінде болатынын дәлелдейді.